Anna Karenina geldt als een hoogtepunt in de realistische fictie en Tolstoj beschouwde het als zijn eerste echte roman. Algemeen wordt aangenomen dat het karakter van Anna gebaseerd is op Maria Hartung (1832-1919), de oudste dochter van Russisch dichter Aleksandr Poesjkin. Tolstoj ontmoette haar ooit bij een diner, waarna hij Poesjkins proza begon te lezen. Hij had ook ooit een korte wensdroom over een "naakte, sublieme, aristocratische elleboog", wat de eerste aanzet bleek te zijn tot het karakter Anna.